Շաքարային դիաբետը երկար տարիներ համարվել է այն հիվանդություններից մեկը, որը պահանջում է խիստ սննդակարգ, զսպվածություն և բազմաթիվ արգելքներ։ Շատերը, լսելով այս ախտորոշումը, անմիջապես հրաժարվում են սիրած կերակուրներից՝ հաց, կարտոֆիլ, մրգեր կամ քաղցրավենիք։ Սակայն վերջին գիտական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ իրականությունը շատ ավելի բարդ և միևնույն ժամանակ՝ հույս ներշնչող է։
Բժիշկներն ու գիտնականները վերջապես գտել են այն հիմնական գործոնը, որը համարվում է շաքարախտի գլխավոր թշնամին։ Եվ հետաքրքիրն այն է, որ այն ոչ թե մեկ մթերք է, այլ կենսաբանական գործընթաց, որը կարելի է վերահսկել։
Նոր բացահայտում. խնդիրը ոչ թե շաքարն է, այլ բորբոքումը
Հոլանդիայի և Կանադայի մի քանի գիտահետազոտական կենտրոնների համատեղ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ շաքարային դիաբետի իրական հիմքը բորբոքային գործընթացներն են։ Երբ օրգանիզմը գտնվում է քրոնիկ բորբոքման վիճակում՝ այն դառնում է ինսուլինի նկատմամբ դիմադրող։
Այդ ժամանակ արյան մեջ շաքարի մակարդակը բարձրանում է, քանի որ ինսուլինը չի կարողանում բավարար չափով “բացել” բջիջների դռները՝ շաքարը ներս թողնելու համար։ Այսինքն՝ խնդիրը միայն շաքարի կամ հացի մեջ չէ, այլ այն, թե որքանով է մեր մարմինը բորբոքված և թունավորված։
Ինչպես կարելի է նվազեցնել բորբոքումը
Գիտնականները պարզել են, որ որոշ մթերքներ ունեն հակաբորբոքային ազդեցություն, որոնք կարող են օգնել վերականգնել ինսուլինի բնական աշխատանքը։ Այդ մթերքներից են՝
Ձիթապտղի յուղը – հարուստ է հակաօքսիդանտներով և օգնում է բջիջների պաշտպանությանը։
Ձուկը, հատկապես սաղմոնը և թյունոսը – պարունակում են օմեգա-3 ճարպաթթուներ, որոնք նվազեցնում են բորբոքումը։
Կանաչ բանջարեղենը, օրինակ՝ սպանախը, բրոկոլին և կաղամբը։
Հատապտուղները, ինչպիսիք են հապալասը, մոշը և ելակը – դրանք նվազեցնում են օքսիդացնող սթրեսը։
Դարչինը և կոճապղպեղը – բնական միջոցներ են արյան մեջ շաքարի մակարդակը կարգավորելու համար։
Այս մթերքները ոչ միայն թույլատրված են դիաբետով հիվանդներին, այլև խորհուրդ է տրվում ամեն օր ներառել սննդակարգում։
Կարո՞ղ են դիաբետով հիվանդները ուտել ամեն ինչ
Հարցը, որն անհանգստացնում է շատերին, հետևյալն է՝ եթե գիտնականները բացահայտել են բորբոքման դերը, նշանակում է՝ կարելի՞ է ուտել ամեն ինչ։
Պատասխանը պարզ է՝ այո, բայց խելամտորեն։
Դիաբետով հիվանդ մարդը կարող է ուտել գրեթե ամեն ինչ՝ հաց, մակարոն, միս, մրգեր, նույնիսկ մի փոքր քաղցրավենիք։ Կարևորը չափն է և սննդի համադրությունը։ Եթե սնունդը պատրաստվում է բնական եղանակով, առանց ավելորդ շաքարի, սպիտակ ալյուրի կամ տրանսճարպերի, ապա այն կարող է լինել առողջարար նույնիսկ դիաբետով մարդու համար։
Բժիշկները խորհուրդ են տալիս հետևել «միջերկրածովյան սննդակարգին»՝ որտեղ առկա են շատ բանջարեղեն, ձուկ, ձիթապտղի յուղ, հատիկավորներ և քիչ միս։ Այսպիսի սնունդը նվազեցնում է բորբոքումը և օգնում է օրգանիզմին վերահսկել շաքարի մակարդակը բնական ձևով։
Շարժման դերը՝ բուժման մեջ
Բացի սննդից, գիտնականները ևս մեկ կարևոր բացահայտում են արել․ շարժումը բորբոքման բնական հակաթույնն է։
Հենց ֆիզիկական ակտիվությունն է օգնում բջիջներին ավելի լավ արձագանքել ինսուլինին։
Օրական ընդամենը 20-30 րոպե արագ քայլքը կամ թեթև վարժությունները կարող են զգալիորեն իջեցնել շաքարի մակարդակը։ Սա չի նշանակում, որ պետք է մարզվել ժամերով․ պարզապես պետք է շարժվել։
Գլխավոր թշնամին՝ նստակյաց կյանքն ու մշտական սթրեսը
Գիտնականների խոսքով՝ դիաբետի գլխավոր թշնամին ոչ թե կոնկրետ ուտեստն է, այլ նստակյաց ապրելակերպը և քրոնիկ սթրեսը։ Երբ մարդը քիչ է շարժվում, նրա օրգանիզմում դանդաղում է նյութափոխանակությունը, և բջիջները կորցնում են ինսուլինի հանդեպ զգայունությունը։
Սթրեսն էլ իր հերթին բարձրացնում է կորտիզոլի մակարդակը՝ “սթրեսի հորմոնը”, որը նույնպես բարձրացնում է արյան մեջ շաքարը։
Այս ամենը նշանակում է, որ դիաբետի բուժումը միայն դեղերի կամ սննդակարգի հարց չէ․ դա ամբողջական ապրելակերպի փոփոխություն է։
Ինչ եզրակացության են եկել գիտնականները
Նորագույն ուսումնասիրությունների համաձայն՝ շաքարային դիաբետը կարելի է կառավարել առանց խիստ արգելքների։
Եթե մարդը ճիշտ է սնվում, բավարար է շարժվում, խուսափում է մշտական սթրեսից և վերահսկում է քնի որակը, ապա նրա օրգանիզմը կարող է վերականգնել ինսուլինի բնական հավասարակշռությունը։
Այսօր ավելի ու ավելի շատ բժիշկներ են հրաժարվում “արգելված մթերքների” գաղափարից։ Փոխարենը նրանք սովորեցնում են մարդկանց՝ ինչպես ուտել խելացի ձևով՝ առանց զրկվելու։
Եզրափակիչ խոսք
Այո, դիաբետով հիվանդները կարող են ուտել ամեն ինչ, եթե գիտեն, թե ինչպես է իրենց մարմինը արձագանքում սննդին։
Կարևոր է ոչ թե արգելել, այլ հասկանալ։
Իսկ գիտնականների նոր բացահայտումը՝ բորբոքման դերը շաքարախտի առաջացման մեջ, կարող է փոխել միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր։
Քանի դեռ մարդը պատրաստ է փոխել իր սովորությունները և շարժվել դեպի առողջ ապրելակերպ, նա կարող է ապրել լիարժեք կյանք՝ առանց վախի և սահմանափակումների։
