Հունից ինձ հանում է … մայրիկս: Հունից հանում է այն նույն հարցերով, որոնք ես լսել եմ այն ժամանակվանից, ինչքան հիշում եմ ինքս ինձ: Մենք վերադառնում ենք մանկապարտեզից.
— Այսօր մանկապարտեզում կերե՞լ ես: Դու լա՞վ ես կերել: Իսկ հատկապես ի՞նչ ես կերել: Ամեն ինչ կերել, ոչինչ չե՞ս թողել: Ամեն ինչ համե՞ղ էր: Ի՞նչ ես կերել նախաճաշին: Ի՞նչ էր ճաշի ժամին: Կեսօրի՞ն: Ճաշի՞ն: Ամեն ինչ կերե՞լ ես: Գիշերը քնե՞լ ես: Անմիջապե՞ս ես քնել: Չե՞ս արթնացել: Լա՞վ ես քնել:
— Այո՛, մայրի՛կ, ես կերա ամեն ինչ, երեկոյան քնեցի … մայրի՛կ, պատկերացնո՞ւմ ես, տիկին Նառան մեզ սովորեցրեց անել …
— Ես, կարծես, քեզ լուրջ հարցեր եմ տալիս, և դու քո երեխայական բլբլոցով ձանձրացնում ես: Ինձ չի հետաքրքրում, թե ինչ եք արել ուսուցչի հետ, ես քեզ հարցրի, թե ի՛նչ եք ուտում և ինչպե՛ս եք քնում:
Առաջին դասարանում, երբ դասից տուն էի վերադառնում, ամեն անգամ հեռախոսը զանգում էր.
-Դու արդեն կերե՞լ ես: Ի՞նչ ես կերել: Ապուրը տա՞ք էր: Կոտլետները տա՞ք, թե՞ սառը կերար: Հաց կերե՞լ ես: Մի՛ մոռացիր նաև մակարոնեղենը: Դու դասերդ արե՞լ ես: Հուսով եմ ՝ ոչ դատարկ ստամոքսով: Թե չէ՝ կտեսնես: Հա՛, և անպայման պառկիր քնելու՝ գոնե մի քանի ժամ, դասերդ ոչ մի տեղ չեն փախչի: Եվ երբ վեր կենաս, նորից կեր, ես կզանգեմ և կստուգեմ: Եթե երեկոյան պարզվի, որ սննդին ձեռք չես տվել, ծանր ապտակ կստանաս: Ի դեպ, ինչպե՞ս են գործերդ դպրոցում:
— Լա՛վ, ստացել եմ երկու հինգ և չորս, ինչպես նաև այսօր միջոցառման փորձն ենք արել: Ես պարելու եմ այդ… -Այո՛, ես դա նկատի չունեի: Ես հարցրի, թե ինչ եք ուտում դպրոցում:
Ամառ, պիոներական ճամբար: Մայրիկի երկար սպասված այցը՝ տարբեր քաղցրավենիքների փաթեթներով. — Դե՜, ինչպե՞ս ես, դո՛ւստրս, քեզ դո՞ւր է գալիս այստեղ, նրանք քեզ լա՞վ են կերակրում: Ի՞նչ են տալիս: -Դե՜, ինչպես միշտ, նախաճաշ, ճաշ, ցերեկային թեյ, ընթրիք … Իսկ երեկոյան՝ խարույկ: Այնտեղ …
-Լսի՛ր, մենք մի շաբաթ չենք տեսել իրար, և մայրիկին ասելու բան չունե՞ս: Ի՞նչ են տվել երկուշաբթի, երեքշաբթի, չորեքշաբթի: Եվ որ քանիսի՞ն եք արթնանում, քնում: Ես անհանգստանում եմ քեզ համար, ինձ համար գլխավորն այն է, որ իմ երեխան կերակրվի և բավականաչափ շատ քնի, ինչո՞ւ պետք է լսեմ Ձեր խարույկների մասին:
Վերադարձա ճամբարից, տանն եմ: Ամեն օր մայրիկը կեսօրին զանգում է.
— Դու դեռ չե՞ս արթնացել: Ո՞ր ժամին արթնացար: Ի՞նքդ ես վեր կացել, թե ինչ-որ մեկն է արթնացրել: Դե՜, շա՞տ ես քնել: Արդեն կերե՞լ ես:
— Ես կերել եմ և պատրաստվում եմ զբոսնել աղջիկների հետ … — Ամենակարևորը, մի՛ վազեք դատարկ ստամոքսով: Երբ քաղց զգաք, անմիջապես վերադարձե՛ք տուն: Ես ընդունվեցի համալսարան մեկ այլ քաղաքում: Փա՜ռք Աստծո, հանրակացարանում հեռախոս չկար, բայց երբեմն մայրս դեռ զանգում էր հերթափոխի ժամանակ, և նորից սկսվեց … դե՜, հասկանում եք:
21 տարեկանում ես որոշեցի մենակ այցելել մորաքրոջսոր, որ ապրում էր մեծ և գեղեցիկ քաղաքում: Մայրիկս բավականին ստվար նամակ փոխանցեց քրոջը: Մորաքույրս ինձ հետո ցույց տվեց այդ նամակը … Տետրի հինգ էջերում մանրամասն հրահանգներ էին քրոջը, թե ինչպես, երբ, ինչքան ինձ կերակրի և ինչպես «ստիպի» ինձ ժամանակին քնել:
Մորաքույրս երկար ժամանակ ծիծաղում էր, բայց դա ինձ համար իսկապես զվարճալի չէր: Տուն վերադառնալուն պես սկսվեցին սովորական քնա-գաստրոնոմիական հարցաքննությունները: Ուղևորության մասին իմ տպավորությունները պատմելու բոլոր փորձերս ավարտվել են հետևյալ բառերով. «Ի՜նչ է, ես չե՞մ տեսել Լենինգրադը: Ինձ դու ես հետաքրքրում է, ոչ թե հին շենքերը»:
Ավարտեցի համալսարանը, գտա իմ առաջին աշխատանքը:
Նախևառաջ, մայրս հարցումներ էր անում մեր ճաշարանի վերաբերյալ և ամեն կերպ փորձում էր ինձ հետ պահել այդ գործը ստանձնելուց. մի՛ աշխատի՛ր այդտեղ, եթե չես ուզում, որ ժամանակից առաջ ինձ դագաղում տեսնես: «Ես չեմ դիմանա, եթե իմ երեխան սոված քնի, քանի որ ես քեզ շատ եմ սիրում»:
Ես ընդունվեցի ասպիրանտուրա, գնացի գիտաժողովի, զանգեցի մայրիկիս, ուզում էի պատմել, թե ինչպես են անվանի գիտնականներն ընդունել իմ զեկույցը, ինչին ի պատասխան` ես նորից լսեցի, որ իմ ամբողջ գիտությունը մանկական թոթովանք է, իսկ նրա համար, ինչպես մոր, գլխավորն այն է, որ ես լավ ուտեմ, քնեմ, որովհետև նա ինձ շատ է սիրում և շատ է անհանգստանում ինձ համար: Ինչու մայրս չի ուզում հասկանալ, որ ես մարդ եմ, ոչ թե կենդանի, որի խնամքը միայն նրան կերակրելու և քնելու մեջ է: Բացատրե՛ք մայրիկներին:
Պարզապես չասեք, որ ես ամեն ինչ կհասկանամ, երբ ունենամ իմ երեխաները:
